ayt biyoloji(sistemler) notları

Alternatif metin:

dişinde yapı taşlarına kadar parçalan Masi, ekzositozla olur. thiere dışından içine difüzyon ve akutif taşıma ile alınır. (sadece burda ATP harcaner) yardımcılar tükürük bezleri pankreas karaciğer Safra İnce bağırsak (fiz.-kim, sin) Kalın bağırsak (fiziksel sin) Anis Midede bulunan bulamas kimus. *proteinlerin kimyasal sindirimi olur, + Mide öz suyu bulunur. ✓ mukus HCI su pepsinojen SIMHIP gastein hormonu Mide çalışmasını uyarır. kapı ✓ →pilar (Mide Gillers kapısı) kardia (mide giriş kapısı) - ince Bağırsak - *baziktir. + tüm besinlerin kimyasal sin, gerçekleşir. + iç yüzeyinde villus ve Mikrovillus vardır, * bulamacine killus denir. emilim yüzeyini arttır 3'e ayrılır, duedonum Jejenum ileum +Enterogastinib üretir (bos) (kurile) K.bile yoğun bağlantılı KP3 pontureas sekretin killustanju. Mideyi uyarır, (calışmasını engeller) (12 pannale) sindirim en emilim en yoğun * sekretin => karaciğer ve pankreas vyamır. karaciğerden safra üretimi sağlar. * kolesistokinin => pankreas ve safrayi Uyanır, ↓ 0 4 karaciğer KPS-safea *pankreas enzimlerini üretmaji duedonuma kolesistorinia Sağlar ince bağırsakta üretilen dökülmesini Sağlar Penzimler *maltaz + súkroiz Karbonhidrat * dekstrinaz MESELE DAG protein +laktaz * enterokinaz. * aminopeptidaz erepsin * kalın bağırsak ile ince b. birleştiği yer kör bağırsak (Gelin) ↳ apandis var + kalın bağırsağın son bölüner rektum, Brek vit, sentezler. * su ve Min. emilimi burada sonlanır -Solunum- ten temel görevi ATP üretmek. iç solunum → doku lukalları ile doku hüc, arasında. diş solunum gaz akciğerlerdeki alveoller ile bunlar saran kulcal damar. alişverişi daime difüzyonla gerçekleştiği için hiçbir zaman ATP harcanmat, Elemanları * ağız + burun * girtak + soluk borusu (trake) akciğer sağda 3, solda 2 lobludur, dışı plevra sam ile cevrilidir. (kalp solda) *ağızdan gelen besinlerin soluk borusuna geçmesini engel- + brons (soluk borusunun dallara) leyen kapağı (epiglottis) vardır. #bronscuk +alveol. akciğerlerde -alveoller- - ayrılmas branşların dallanması branşcukların uç kismi + gaz alışverişi burada olur. * alveol içinde surfaktan var, yüzey gerilimini azaltarak akciğerlerin daha kolay şişmesini sağlar, nefes verince alveollerin yapışmasını engeller, ve difüzyonu Kolaylaştırıc *diyafram ve kaburga kasların kasilip gevşemesi = soluk alıp verme * Kandaki CO₂ artarsa * Atmosferde Oz düşerse *Kandaki pH düşerse Soluk alıp verme hızlanır -besinlerin emilimi-_ kan damar 27 山 kapi toplar ↓ karaciğer ↓ karaciğer üstü toplar ↓ alt ana toplar Sağ kulahçık Ilenf kilcali, lenf düğümü kilus borusu J peke samici gogus daman ل Sol köprüçük altı toplar dam. ust ana toplar ل sağ kulakcill Bve C vit Su ve Min *ince b. emilen ve farklı yollarda taşınan besinlerin ilk karşılaştığı yer SAG KULAK! ADEL yağ asidi reflü=> Mide ile yemek b. arasındaki sfinkterin tam görevini yapma masi. gastrit => Mide iç yüzeyinin iltihaplanması, ileri seviyesi ülser. ülser=Mide ile i.b duvarı arasında yara dusması. Kabız => kalın b. Su emiliminin fazla olması. ishal => kalın b. su emiliminin az olması. Solunum Gazdarı Taşınması 0₂ taşınması + ½ plazmada çözünerek * %.98 hemoglobine bağlanarak - 02 taşınması. Hb +0₂ akciğer НЬО alved НЬ2 нь+02 doku hla کا Bohr kayması CO₂ taşınması +15,7 plazmade * %.15-20 hemoglobine * %.73-80 bikarbonat bağlanarak şeklinde - CO₂ taşınması- doku kılcalı +Hb+ CO₂ CO₂+H₂O H2CO3 H2CO3H+HCO3 Hb+ H→ HbH Karbonikanhidrat CO THO akciğer (alveol) kulcali •H₂CD3 H+HCO3 + Hb CO₂ → Hb+ CO₂ karbonik asit I diş basınan aniden düşmesiyle meydana gelen daye vurgun denir. ант не нан H+HCO3H2CO3 H2CO3 H2O+602 + yukarılara çıktıkça alyuvar miktarı artar, dış basing azali, CO₂ artar nefes alma hızı artar, hemoglobin üretimi оо diyafram akciğer hachi Karın boşluk soluk alma *kaburga kaslam kasılır, diyafram kasılır, düzleşir, göğüs boşluğu hachi artar. karın hacmi azalıc göğüs boşluğu basına azalır. karın boşluğu basıncı artar. Soluk verme, * göğüs boşluğu hacmi azalır. hacmi P artar, karın boşluğu artar, PJ. kaburga kaslam gevşer, diyafram gevşer. Soluk aldı (karın hacmid) (göğüs hacmi↑) akciğer göğüs bosluğunda!! * soluk alma *Soluk verme - aktif bir olay ATP - pasif bir olay ATP harcanır, (çok) harcanır. (az) * sempatik sinirler soluk alıp vermeyi hızlandırır! ic -kulak kepçesi -kulak yolu Kulak ↓ orta - çekiç -ÖRS -üzengi -östaki borusu - kulak zam basing farkını azaltır! Yutağa açılır, dış - tulumcuk -kesecik -yamm daire -Salyangoz -oval pencere - yuvarlak pencere * oval pencerenin iç kısmındaki boşluğa dalız denir. daliz sesi salyangoza iletir! Salyangoz (işitme) + tulumcuk +kesecik denge * yamm daire π dış kulak »gaz orta kulak kat iç kulak SIVI yarım daire kanallar içinde ampulla vardır, vestibular (perilenf) kohlear (endolenf) perilenf (perilent) işitme sırası => V-T-K) kohlear kanalda korti отдам vardır! tulumcuk, kesecik vücudun dik duruşu, bunların içinde otolit taşlar vardır, - - Burun- * som bölgede koku reseptörleri vardır ve burada koku tanecikleri Mukus içinde Gözünürse koku alınır. *koku +alamusa uğramaz, UG beyne gider. -Dil- dildeki tat reseptörlerinin papillada çözünmesi lazım ki tat alalım, tatlı, tuzlu, acı, ekşi umami tatlara karşı duyarlıdır. +yaşlandıkça papilla sayısı azalır. -Deri- (epidermis) Ust (dermis) alt #yağ +korun (ölü) +malphigi (canli) * epitel dolu bulunur. *kan damarları yok. + çok katlı epitel doku. I deride bulunan bağ dokus Makrofaj. → Mikroplar yok eder. Mast heparin ve histamin salgılar. plazma antikor üretir. + bağ doku temel huc, fibroblastter. +kul *kan damar *ter bezi +Mekano reseptör *bağ dokudan oluşur. pacini →basing ruffini sıcaklık Meisner dduwunma krame soğuğu ağrı- →dblunne pankreas + Langerhan adacıklarında hormon üretilir. لي alfa beta 6 insülin glukagon Y insulin glikoz seviyesini düşürür. glukagon glikoz seviyesini arttır. -Eseysel Bezler- ✓ FSH ve LH denetleR. erkeklerde testis (2. esey" insülin - glukagon kalsitonin - parathormon Tip 1 ZIT çalışırlar. th ( insülin salgısı az ya da. hiç yok (doğuştan) →Leydig Tip 2 karakter dişilerde G → ovaryum Zamanla 40+ yaş Sonrası کا östrojen ve progesteron salgılar, ortaya çıkar (genetik) Leydiglerde testoteron Salgılanır. testosteron Sperm üretir ↓ » Korpusluteum've 2. eseysel plesentadan salgılanır. karakter sağlar, (ses kalınlaşma) ön parathormon -STH böbrek üstü hipofiz Sarke -ADH tiroit beai tiroksin ve kalsitosin paratiroit -FSH - oksitasin kalauky -LH -kortizol -LTH - ACTH - - TSH -MSH -aldesteron -östrojen -progesteron - testosteron -adrenalin -nöradrenalin pankreas insulin » glukagon timus. → timozin bezi T lenfosit (antikor üretimi -603- Sert (kan damarı yok) * damar (kan damarı var) *ag (fotoreseptör, görme) * Sert tabakada ışığın ilk kırıldığı yer yani kornea vardır. korneada da kan damarı yoktur. • iris => gözün renkli KISHI arkasında göz merceği (2. kez kırıldı) ortasında göz bebeği +kirpiksi kaslar ile askı bağlar uyum - yakına baktığında- +kirpiksi kaslar kasılır. +asici lifler gevşer. * mercek şişkinleşir, kalınlaşır. * göz bebeği küçülür, içinde çalışır, .. iris ve kornea → ön oda iris ve göz merceği »arka oda karanlık oda Mercek ile ağ terbaka 4 cismin önce şekli sonra Gubuk reseptör siyah-beyaz görme rengi algılanır. koni renkli görme * görüntünün oluştuğu yer sam bölge. (retinada) Sari benek = sarı nokta, Miyop Kalın kenar Uzağ x Miyop göz merceği sis retinanın önüne düşer görüntü reseptöelerin bulunmadığı yer KÖR nokta. ✓ ışık ilk korneada sonra göz Merceğinde kurılır! hipermetrops astigmat + bulanık görme ince kenar yakını x göz merceği ince hem uzak X her yakın X. retinanım arkasına düşer presbitlik (hipermetropa benzer ↳ yakın x ince kenarlı Mercerv retinanın arkasına düşe 50 iskelet sistemi Kıkırdak kerik Destek Kas Sistemi ↓ cizgili iskelet düz f * embriyonik dönemde iskeletin büyük bir kısmı kılardak doludur. Kıkırdak hücre → kondrosit kıkırdak ara moodle #kondrin kıkırdak dokuda kan damari. bulunmaz. *burada bir hasar Meydana geldiğinde iyileşmesi daha zor. * kemik yapıdan daha basit bir yapıdadır. hiyalin soluk borusu, burun, kaburga vaları elastik kulak kepçesi, kulak yolu, östaki borusu.. fibröz diz kapaği, göğüs kemiği epiglasit kemik doku hücresi osteosit boşluk lakin yapıcı osteoblast kemik aro Maddesi osein inorganik sertlik → → organik yumuşaklık + sert kemik * -kanallar var. -kan damar ve sinirler var. -havers → boyuna - volkmannenine tüm kemiklerde var. yıkıcı osteklast Kemik Sıkı kemik (sert) Süngerimsi kemik tüm kemiklerde var! * süngerimsi Kemik + - icerisinde kırmızı kemik iliği vardır. (akyuvar-alyuvar) -kanal yok. -tüm kemiklerde var. * tüm kemiklerde periost var. enine büyümeyi sağlar, uzun kemik → vyluk, kaval, baldır, pazu. Sam kemik iliği var! akyuvar nüc. üretilir. epifiz plagi var ve boyca uzamayı sağlar! @kırmızı kemik iliği tüm kemiklerde var. ** sam kemik iliği sardere, uzun kemikte var. kisa kemiği el ve ayak bileği. Sam kemik iliği yok. Kırmıza kemik iliği var. yassı kemik kafatası, kaburga, kalça ve kürek, düzensiz kemik → omurlar ve Gene kemiği Bas * kafatası ve yüz kemikleri İskelet Gövde + omurga, göğüs ker. ve kaburga. - omurlar 5'e ayrılır 1.atlas, 2. eksen."" * kemik - kemik bağlanması ligament denir. kemiklerin bağlanma noktaları eklem. Üyeler * kol ve bacak ↓ супаг eklem kapsülü yarı oynar +boyun, göğüs oynamaz +kafatası, kuyruk Sokumu, SQORI Omuru ve sinoviyal SIVISI vardır. aktin açık renkli Miyozin → koyu renkli aktin ve Miyozin proteinlerine Hiyofibril denir. * kas hücresinin zarina Sarkolemma Sitoplazmasına sarkoplazma - cizgili (iskelet) kasi- *vicutta en fazla * çok çekirdekli *hiali ve çabuk yorulur. + bantlaşma gözlenir. * istemli çalışır, * fermantasyon ve D₂ yapar. -kalp kaısı- *kalpte bulunur. * bantlaşma vardır. * 1-2 çekirdek vardır. * istersiz calışır. (istemli de olabilir * hızlıdır (çizgiliden yavaş' düzden hızlı - düz kors- iu organlarda bulunur. + tek çekirdekli * yavaş ve uzun süreli * bantlaşma * istemsiz çalışır. yok * 2 (oksijenti solinum) yapar, tüm kas esitlerinde aletin ve Miyozin var!! - KASILMA- *H bandı kısalır. * 1 bandı kısalır * sarkomer boyu kısalır * A bandı değismea. * kasın hacmi ve kütlesi değişm + aktin ve Miyozin boyu değişm A kas kasılırken de gevşeriende + sitoplazmada Cat Miktar art ATP harcanır! simplus motor vc plağa gelir oradan nörotransmitter Marble. (osetilkolin salgılanır). *-sonra. Na kanalı açılır ve kas uyarılır, uyartı sarkoplazmiz retikuluma ulaşır ve oraya Ca+2 salgılanır. art arda kasılmaya fizyolojik tetanos Meydana gelir. giali kasılma gizli evre →kasın uyarıldığı an ile kasılması başladığı an. kasılma evre kasılmanın başladığı andan geuseme gevşemenin başladığı ana kadar geuseme geuseme kasılma) gizli *kaslar kasılır ve gevşerken ATP harcanır. Kasılmada Miktarı ↓ geçen süre. karsın gevseyerek tekrar eski haline döndüğü süredir. ATP → ADP+ Pit energi kasılma kreatin fosfat + ADP, Kreatin +ATP 02'li glikoz dinlenme 6C02+6H2O+ATP → 2 Laktik asit + ATP laktika Miktam ↑ *02 * glikoz *ATP * kreatin fosfat * kreatin *Pi + glikojen *CO2 +H20 glikozen * ISI ADP yağ protein *рн Sıra bu şekilde enzim miktar değişmez! 0